Leonardo đã tinh khôn khước từ công trình tranh biện này
Tẩy trắng hero và bài toán của Hollywood
Ở Việt Nam, người theo dõi thường ít thân mật đến điều chủng tộc trong phim Hollywood. Thế nhưng, bạn hãy thử nghĩ đến một bộ phim về thời nhà Trần với Christian Bale hay… Song Joong Ki thủ vai Trần Hưng Đạo thì sẽ nắm bắt tình cảnh của đồng đội Hồi giáo. Tại phương Tây, sự thiếu nhiều chủng loại sắc tộc luôn là một trong những chủ đề hot và gây phổ thông tranh biện.
Bị chỉ trích đa dạng nhất là việc "tẩy trắng hero" (whitewashing), lâm thời nắm bắt là cho diễn viên da trắng vào vai một anh hùng lẽ ra là da đen, da vàng hoặc da đỏ. Hiện tượng này phát xuất từ một quan niệm phổ biến rằng diễn viên da trắng sẽ giúp lôi cuốn khán giả hơn, trong khoảng đó giúp ích cho thu nhập phòng vé.
Một trong những niềm tin cực cam đoan nhất ở Hollywood là phim có nhân vật chính là một người nam nhi dị tính, da trắng sẽ có lời hơn những phim đi chệch khỏi lựa chọn này. Đạo diễn Roland Emmerich đã tóm tắt tâm lý này trong việc đáp trả những chỉ trích mà người ta dành cho bộ phim Stonewall của ông. Phim này dựa theo một sự kiện có thật là cuộc nổi loạn tham gia năm 1969 của số đông LGBT ở New York, trong đó có khá phổ biến người da màu.
Yếu tố bi thiết cười là Emmerich đã "nặn" ra một hero chính là người da trắng, tiếng rằng là đồng tính nhưng lại hoàn toàn không cư xử tương tự. Khi bị bức xúc, Roland Emmerich (cũng là người đồng tính) đã nói huỵch toẹt rằng: "Khi anh làm phim về đồng tính nam, quần chúng bảo rằng phim đó sẽ dành cho đồng đội này, nhưng chẳng phải vậy. Đông đảo người theo dõi là người dị tính".
Bộ phim "Stone Wall" của đạo diễn "Independence Day"
Ý mà Emmerich muốn đề cập trong phát biểu của bản thân mình là những người dị tính sẽ chỉ xem phim đồng tính nếu như các anh hùng đồng tính cư xử như người dị tính (straight-acting). Phản hồi này thực ra cũng không xa vời lắm với việc nghĩ rằng người da trắng chỉ xem phim về người da trắng. Nghĩ suy "ác nghiệt" này của Emmerich đã bị đại bộ phận người theo dõi quay lưng. Bộ phim tệ hại của ông có kinh phí lên tới 15 triệu đô la Mỹ nhưng doanh thu chỉ có 187,674 đô la Mỹ (không viết thiếu số 0 nào đâu).
Emmerich ko phải đạo diễn duy nhất vừa qua thông báo về sự cảm tính của Hollywood với những gì lệch pha so với chuẩn thông thường ("Hollywood" ở đây chủ công nói đến những chủ tịch các hãng phim, mà theo công bố về tính nhiều chủng loại của UCLA năm 2015 thì có đến 94% là người da trắng và 100% là đại trượng phu).
Bị chỉ trích khi chọn một người Úc và một người Anh da trắng tham gia nhị vai chính trong bộ phim sử thi về Kinh Thánh Exodus: Gods and Kings, Ridley Scott đã rất phản ứng: "Tôi chẳng thể chấp hành một bộ phim với số tiền đầu cơ cỡ này… rồi nói rằng vai chính của tôi là một anh Mohammad nào đó (ám chỉ các diễn viên Trung Đông)… Tôi sẽ không xin được tài trợ nếu như khiến cho như thế. Và đáng lẽ không nên có nghi vấn này".
Christian Bale không được ủng hộ khi vào vai Moses
Tính ra thì Scott cũng có lý, ít nhất là trong việc chèo lái dự án. Với số vốn 140 triệu đô và được giảm thuế ở Tây Ban nha, Exodus: Gods and Kings đã ra rạp và thu nhập toàn cầu gần 270 triệu. Thế nhưng, con số này chỉ đầy đủ hòa vốn và phim kiếm được khá phổ thông chỉ trích. Năm 2016 cũng có một trường hợp hi hữu tương tự, đó là bộ phim hành động giả tưởng Gods of Egypt với kinh phí 140 triệu đô của đạo diễn Alex Proyas.
Phim có sự nhập cuộc của 3 diễn viên chính là Gerard Butler (anh thậm chí chẳng phải cố gắng đổi mới chất giọng Scotland đặc sệt của bản thân cho thích hợp vai), a ma tơ người Đan Mạch Nikolaj Coster-Waldau trong series Game of Thrones và diễn viên người Úc Brenton Thwaites. Bị chỉ trích thậm tệ về chuyện tuyển các diển viên da trắng, Gods of Egypt có thu nhập khởi đầu rất khiêm tốn là 14 triệu đô. Sau đó Proyas còn hăng hái phản bác bỏ những nhà phê bình, các phóng viên điện ảnh rằng họ đã cố tình phát hành bàn cãi về điều lựa chọn diễn viên và có sẵn ý đồ chê cười bộ phim.
Phim "Gods of Egypt" với các vị thần chủ công là da trắng
Người theo dõi đi xem phim vì yếu tố gì?
Ở chiều trái lại, hãy nhìn vào ba bộ phim khác với những diễn viên mà theo phương pháp nói của Scott là "Mohammad nào đó" (dù thực tiễn chẳng bạn nào trong số họ là Mohammad). Năm 2008, Fox Searchlight đã sản xuất Slumdog Millionaire, một bộ phim đầy cảm xúc với Dev Patel trong vai một chàng trai người Mumbai tên Jamal. Những kinh nghiệm sống tích lũy đã đột nhiên giúp cậu có được câu trả lời để giành thắng lợi chương trình "Who Wants To Be A Millionaire?" (Khách hàng nào là triệu phú). Bộ phim vượt mặt Exodus: Gods and Kings đáng kể với thu nhập toàn cầu hơn 377 triệu đô.
Một chả hạn khác để so sánh là Life of Pi của Lý An vào năm 2012 , bộ phim kể về chuyến phiêu lưu giữa đại dương với diễn viên hoàn toàn mới Suraj Sharma (đến trong khoảng New Delhi, Ấn Độ, hoặc ví như muốn bạn có thể gọi cậu ta là "một khách hàng nào đó" như bí quyết nói của Scott) trong vai "thuyền trưởng" và cũng là nhân vật nhân loại độc nhất trong phần nhiều thời lượng phim, với kinh phí đóng gói là 120 triệu đô và thu nhập hơn 609 triệu.
Hay cách đây không lâu nhất là Neel Sethi, một a ma tơ nhí gốc Ấn thủ vai cậu bé rừng xanh trong The Jungle Book. Diễn xuất tuyệt vời của cậu tí hon đã góp phần giúp bộ phim thu về hơn 900 triệu trên toàn quả đât.
Khi các hãng phim vẫn cố bám víu vào định nghĩa "ngôi sao" ngày một lạc hậu thì người theo dõi không còn quan trọng về màu da của diễn viên chính nữa, họ chỉ cần một bộ phim thật hay. Và tất nhiên, đó cũng chính là cốt lõi tạo nên sự đặc biệt giữa Gods of Egypt hay Exodus: Gods and Kings với Life of Pi và Slumdog Millionaire. Nhị phim sau đều góp mặt ở Oscar và nhận hàng loạt những cơn mưa lời khen, còn phim kia thì không. Sự thật ở Hollywood hiện thời là yếu tố chủng tộc, giới tính của diễn viên chính và đạo diễn không còn cần thiết. Yếu tố cần thiết nhất mà khán giả cần là được xem một bộ phim hay thay vì một phim dở.
"Life of Pi" không cần tẩy trắng nhân vật vẫn thành công đặc sắc
Khuynh hướng mà Hollywood cần đổi mới
Có một bàn cãi vừa qua quay quanh vấn đề chủng tộc của diễn viên trong công trình mới ra mắt Nina, một phim tiểu truyện của đạo diễn Cynthia Mort về cố nhạc sĩ Nina Simone. Vai chính do Zoe Saldana đảm đương, đội thêm tóc giả và hóa trang để giống người châu Phi với làn da đen và mái đầu xù. Phản hồi của đồng đội cho bộ phim làm cho chúng ta nhớ đến Stonewall.
Gần như người theo dõi được cho là đối tượng phục vụ chính của phim - số đông người Mỹ đen và những khán giả tôn thờ âm nhạc của Simone cũng như các hoạt động của bà - thay vì ủng hộ lại công bố chỉ trích vì Saldana dù cũng là người da màu nhưng làn da khá sáng chứ chẳng hề giống nguyên mẫu.
Kuba Shand-Baptiste, cây bút của tờ The Independent, nhận xét: "Màu da tối của Simone và những đặc thù rất châu Phi của bà ấy đã ổn định tính chính trị và âm nhạc của riêng bà". Account Twitter chính thức của quỹ Simone đáp trả Saldana rằng: "Câu chuyện hay đấy nhưng khiến cho ơn đừng để tên của Nina trên miệng của cô. Cho tới hết đời". Em trai của Simone thậm chí còn nói với tờ NY Daily News rằng việc tuyển chiêu tập diễn viên đang "hãm hại di sản của Nina".
Zoe Saldana bị chê "chưa đủ đen"
Nhà đóng hộp của Nina, Robert L. Johnson đã đáp lại những sự chỉ trích trong bài phỏng vấn với THR bằng việc so sánh những chỉ trích đó giống như việc chủ nô phân biệt đối xử với nô lệ da sáng và quân lính da đen, và kết luận màu da của nữ diễn viên chính đậm tới đâu không phải là yếu tố. Nhưng nếu đích thực là vậy, không hiểu vì sao các nhà khiến phim lại phải che đậy khuôn mặt thật của Saldana bằng màu son đậm và mái tóc giả để cô ấy nhìn giống người châu Phi? Sẽ dễ dãi hơn ví như họ kiếm tìm một diễn viên nhìn giống Nina Simone hơn?
Tất nhiên, theo quy luật của Hollywood, Zoe Saldana là một ngôi sao lôi cuốn hơn Teyonah Parris hay Lorraine Toussaint, những người phù hợp hơn với vai diễn. Thế nhưng các cốt truyện tiếp theo một lần nữa cho thấy quyết định sai lầm của các nhà chế biến. Sau khi ra mắt, phim đã nhận nhiều đánh giá tiêu cực với số điểm thảm hại 3% trên trang Rotten Tomatoes.
Nhì diễn viên chính trong "Star Wars: The Force Awakens"
Thành công của Star Wars: The Force Awakens đã cho thấy khuynh hướng mới trong nhận thức của người theo dõi. Bắt đầu trailer là khuôn mặt của John Boyega, một diễn viên da màu đa số vô danh tham gia thời điểm đó. Trong phim, vai chính cũng là Rey, một anh hùng nữ do Daisy Ridley biểu lộ. Thu nhập 2 tỷ USD giống như chứng cớ rằng khán giả không hề quan tâm tới nam nữ hay màu da của diễn viên.
Hãy chu đáo, Hollywood, thời thế đang dần thay đổi. Việc tẩy trắng nhân vật đã không còn giúp ích cho phim trong góc cạnh vốn đầu tư, mà thậm chí còn có thể gây tiếng xấu trong khoảng trước khi phim mở bán. Những quả bom ké gần đây như Gods of Egypt, Pan, The Lone Ranger hay The Last Airbender đều vướng phải yếu tố này. Trên góc nhìn rộng hơn, việc tẩy trắng hero còn làm rộng rãi diễn viên kĩ năng thuộc các chủng tộc thiểu số bị thui chột tài năng, không có thời cơ phát triển. Có nhẽ đã tới lúc các nhà đóng gói trông thấy nhân tố này và đổi mới trong tương lai.
Phần lớn nội dung trong bài viết dịch trong khoảng bài "Hollywood Needs To Accept That Whitewashing Is A Failed Experiment" của Screenrant.
Tham khảo thêm: phim sex
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét